Kinderen zetten in relatief korte tijd grote stappen in persoonlijke groei

'Het voelt als iets leuks gaan doen met de hond'

Het Leger des Heils doet meer dan de opvang van daklozen. De afdeling 10 voor Toekomst biedt gezinsbegeleiding aan huis. Ze helpen gezinnen die kampen met meerdere complexe problemen. Vaak hebben deze gezinnen al hulpverlening gehad, zonder blijvend succes. Door een integrale aanpak, leren gezinnen omgaan met hun problemen zodat er een gezonde en veilige leefomgeving ontstaat, voor kinderen en ouders. Sinds kort maken hulphonden ook onderdeel uit van de aanpak. Hier heeft Laura van Doeselaar, gezinscoach in Amsterdam, zich hard voor gemaakt: “Toen ik zelf een pup kreeg, zag ik hoeveel positieve energie dat gaf. Dat gunde ik die kids ook!”

Laatste redmiddel
De afdeling 10 voor Toekomst bestaat al vele jaren en in die tijd is de complexiteit van de problemen alleen maar toegenomen. Laura: ‘Als gezinnen bij ons komen, hebben ze vaak al diverse trajecten achter de rug. Wij zijn dan een soort “laatste redmiddel”. Ze worden doorgestuurd vanuit Jeugdbescherming, een wijkteam of WSG. Soms kost het best wat moeite om binnen te komen. Ook spelen er vaak meerdere problemen. Binnen de gezinnen is er standaard sprake van een lichte verstandelijke beperking of een psychische diagnose. Daarnaast zijn er vaak problemen op andere gebieden zoals verslaving en geldzorgen. Als gezinscoach zet ik mij in om de veiligheid van de kinderen zo goed als mogelijk te waarborgen. Dat doe ik door meerdere keren per week contact te hebben met het gezin. Ik organiseer bijvoorbeeld leuke momenten voor ouder en kind of motiveer de moeder om met de eigen trauma’s aan de slag te gaan. Daarnaast ondersteun ik bij het aanmelden bij een sportvereniging of regel ik naschoolse dagbehandeling en sinds kort kan ik ook een traject met hulphonden aanbieden.’

Positieve energie
De inzet van hulphonden is niet over een nacht ijs gegaan. Laura: ‘In 2017 kreeg ik zelf een pup. Hij gaf mij heel veel positieve energie. Toen hij groter was, nam ik hem ook wel eens mee naar gezinnen. Dat had ook een heel positieve uitwerking en toen dacht ik: als ik dit resultaat al behaal met mijn eigen hond, hoe groot zou het resultaat dan zijn om het professioneel aan te pakken met getrainde honden? Dat zou niet alleen super zijn voor mijn eigen cliënten, maar ook voor die van mijn collega’s! Zo ontstond het idee om dat te gaan verkennen.

Ik ging Googelen en kwam terecht op de website van Hulphond Nederland. Ik kwam in contact met de stichting waardoor ik nóg enthousiaster werd over therapie met hulphonden. Ik besloot mijn enthousiasme te delen met mijn leidinggevende. Zij zag de mogelijkheden en motiveerde mij om het idee te gaan pitchen om op die manier het management ervan te overtuigen zodat we een pilot konden gaan doen met de inzet van hulphonden in Amsterdam. Om mijn motivatie kracht bij te zetten, gaf Hulphond Nederland ook een presentatie. Al die inspanningen samen zorgden ervoor dat er geld werd vrijgemaakt voor een pilot. Die pilot leverde het bewijs en van daaruit zijn we een definitieve samenwerking gestart. Je kunt je voorstellen hoe blij ik was!’

Goede spiegel
Aan de pilot deden 5 gezinnen mee, ieder met een andersoortige hulpvraag. Laura: ‘De benodigde kinderen waren snel gevonden. Ik en ook andere gezinscoaches, waren nauw betrokken bij de uitvoering van de pilot. Bij iedere hulphondsessie was een van ons aanwezig. Het was mooi om het effect van dichtbij mee te maken. De kinderen vonden het heel fijn om niet weer met een volwassene over hun problemen te praten, maar dat er een hond was die ze helemaal accepteert zoals ze zijn. Het mooie is dat honden ook altijd in “het nu” zijn waardoor ze afgestemd zijn op de emotionele toestand van het kind. Hiermee zijn ze een goede spiegel voor wat er op dat moment in het kind omgaat. Daarnaast zijn honden instinctief waardoor ze heel zuivere informatie geven. Deze informatie zet de therapeut in om sneller door te dringen tot de kern van het probleem.’

Persoonlijke groei
De honden worden ook ingezet om de kinderen spelenderwijs meer zelfvertrouwen te geven. Laura: ‘De kinderen leren commando’s te geven aan de hond, leren grenzen stellen en ze moeten leidinggeven door de hond te begeleiden bij het afleggen van een parcours. Ook is er veel aandacht voor emotieregulatie. De hond spiegelt in zijn gedrag de lichaamstaal van een kind. Als hij bijvoorbeeld stress waarneemt, kan hij hijgen of wegdraaien. De therapeut kan hier mooi op inspelen door het kind te vragen wat hij of zij denkt dat de hond nodig heeft om weer ontspannen en blij te worden. Het is prachtig om te zien hoe goed en snel dit werkt. In de pilot hebben we ervaren dat de kinderen in relatief korte tijd grote stappen hebben gezet in persoonlijke groei. Ze staan steviger, communiceren helderder en luisteren beter. Daarnaast bleek ieder kind het heel fijn te vinden om naar de therapie te gaan; het voelde als iets leuks gaan doen met de hond. De ouders waren ook enthousiast. Alle reden dus om deze mooie therapie voort te zetten!’

Verbreden
Sinds september 2023 is een traject met een hulphond een vast onderdeel van de aanpak van 10 voor Toekomst. Laura: ‘Ik ben zo blij dat het is gelukt. We kunnen nu nóg meer kinderen gaan helpen en ik ben ook al bezig om te verkennen of we therapie met hulphonden bij andere afdelingen van het Leger des Heils kunnen inzetten. Ik ben ook dankbaar voor de fijne samenwerking met Hulphond Nederland. Al vanaf het eerste contact klopte het. We hebben dezelfde visie, dezelfde doelen met de kinderen en onze organisaties ademen dezelfde sfeer uit. Op naar nog meer samenwerking en nog meer blije, krachtige kinderen!’