Je doet het voor die glimlach
Trudy Alders is vrijwilliger bij Hulphond Nederland en gaat eens in de twee weken mee met Melissa naar de kinderafdeling. ‘Ik ben als vrijwilliger ook betrokken bij een ander initiatief van Hulphond Nederland, Kwispellezen waarbij kinderen voorlezen aan honden en op die manier meer zelfvertrouwen krijgen. 

Een kindje op de school waar ik dit deed, kreeg leukemie en ik ben toen met haar blijven lezen, ook bij haar thuis en uiteraard ook met een hulphond. Dat meisje vond dit zo ontzettend leuk. 

Mijn gastgezinbegeleider van Hulphond Nederland hoorde dit en benaderde me voor dit nieuwe initiatief. Ik vind het prachtig om als vrijwilliger hieraan bij te kunnen dragen. Als je die gezichtjes ziet wanneer je de afdeling op komt lopen dan zegt dat eigenlijk al genoeg. Voor die glimlach doe je het. Je ervaart wat die honden kunnen betekenen voor kinderen.

Samenkomst op het plein of aan het bed
‘De kinderen zitten vaak al te wachten op het plein op de afdeling. Soms gaan we ook naar kindjes op de afdeling toe, als ze bijvoorbeeld niet zelf naar het plein kunnen komen. De bezoekjes verlopen eigenlijk heel spontaan. We forceren niets en creëren een relaxte en ongedwongen sfeer. De kinderen kunnen spelen en knuffelen met de honden. Vaak zie je dat kinderen de honden gaan aaien en ondertussen van alles vertellen. Bijvoorbeeld over hun eigen huisdieren die ze missen. Dit is dan een kleine compensatie. We blijven ongeveer anderhalf uur, soms iets langer. Meestal met 2 à 3 verschillende honden zodat elk kindje de kans krijgt om even te knuffelen en omdat we merken dat bijvoorbeeld kleinere honden beter geschikt zijn om even mee te knuffelen op bed. De kinderen zijn even in een totaal andere belevingswereld zonder medische toestanden. Dit geldt overigens ook voor de ouders. Die genieten er van om hun kind zo te zien en hebben ook even afleiding. Ik ben erg blij dat ik aan dit mooie project mijn steentje kan bijdragen’, besluit Trudy. 

Tot slot geven we de vrijwilligers een opleiding zodat ze zowel de honden als de kinderen goed kunnen begeleiden, alles in dit traject gebeurt heel zorgvuldig.’

‘We willen dit heel graag voor veel meer kinderziekenhuizen doen. We inventariseren momenteel of we hier voldoende honden, therapeuten en vrijwilligers voor hebben en willen daarna contacten gaan leggen met andere ziekenhuizen’.

Ontspanning voor kinderen en ouders
Ook therapeut Melissa Hamminga is erg positief over de resultaten. ‘We merken dat kinderen gemotiveerd worden om te bewegen. Ze komen van hun bed en van hun kamer af en ze hebben iets om naar uit te kijken want we kondigen van tevoren aan dat we komen. Ze kunnen ook met de verpleging overleggen of wij aan bed langs kunnen komen met een hulphond.

En ook al zijn wij geen pedagogisch medewerkers, we merken dat de kinderen makkelijker gaan praten over waarom ze in het ziekenhuis zijn en wat dat met ze doet. Daarnaast hebben de honden ook een groot lichamelijk effect op de kinderen. Hun stress wordt minder, hun hartslag daalt en de oxytocine (een soort geluksstofje) stijgt. De kinderen hebben door de afleiding van de honden minder pijn. Voor de ouders is het vaak ook een stukje ontspanning. Ze zien dat hun kinderen het goed hebben.'

Zorgvuldige begeleiding
‘Overigens kan niet iedere hulphond dit werk doen. We doen dit alleen met rustige therapiehonden die het fijn vinden om door verschillende mensen geknuffeld en geaaid te worden. In een ziekenhuis zijn er veel prikkels en daar moeten ze mee om kunnen gaan. Ook mogen de honden niet verharen vanwege hygiëne-aspecten.’

‘Daarnaast letten we er altijd op dat het voor de honden ook fijn blijft. Als we merken dat het even genoeg is voor ze, dan lopen we met ze naar buiten zodat ze even kunnen snuffelen en ontspannen. De honden pikken alle emoties op en dat kan best zwaar voor ze zijn. Voor en na de bezoekjes krijgen ze dan ook alle tijd om te ontspannen en te ontladen. De rest van de dag hoeven ze niets te doen.

Aantoonbare bijdrage aan het welzijn
Iris van Dinteren vertelt waarom het Amalia Kinderziekenhuis meedoet aan dit initiatief. ‘We hebben ervoor gekozen om hulphonden in te zetten omdat het aantoonbaar bijdraagt aan het welzijn van kinderen in het ziekenhuis. We zien dat kinderen minder gevoelens van stress, angst en eenzaamheid hebben. Dat ze zich meer ontspannen voelen en een betere emotionele veerkracht hebben. De knuffels, emotionele steun en aanwezigheid van de honden bieden warmte, afleiding en geruststelling in een moeilijke situatie. Hierdoor voelen kinderen zich comfortabeler tijdens hun verblijf in het ziekenhuis. Daarnaast dragen de honden bij aan een positieve sfeer, stimuleren ze beweging en bevorderen ze sociaal contact. Dit alles heeft een positief effect op het genezingsproces.’

‘Wat we ook zien is dat de honden op een unieke wijze aansluiten bij kinderen, op een heel ander niveau dan volwassenen dat doen. De hond verwacht niets van het kind en het kind bepaalt zelf hoe het contact met de hond verloopt. Hierdoor ervaren kinderen meer controle in een omgeving die vaak veel van ze vraagt.’

Reacties op de aanwezigheid van de hulphonden
‘Over het algemeen zijn andere patiënten en bezoekers positief over de aanwezigheid van hulphonden. Er wordt heel zorgvuldig gehandeld in het hele traject door alle betrokkenen. Van de inzet van speciaal geselecteerde rustige therapiehonden tot aan het voldoen aan strenge hygiëne-eisen. Hierdoor is de aanwezigheid van de honden veilig voor zowel patiënten als bezoekers.’

‘We zien een veelbelovende toekomst voor de inzet van hulphonden in ons kinderziekenhuis. Mogelijk ook bij momenten tijdens een ziekenhuisopname die als moeilijk worden ervaren, zoals prikken en scans. Door de continue positieve resultaten en de groeiende acceptatie onder patiënten en medisch personeel, zou een uitbreiding van het programma een mooie droom zijn. Daarnaast past het bij onze visie op kind- en familiegerichte zorg, met zorg op maat’, aldus Iris.

In dit artikel vertellen drie personen over hun ervaring met dit nieuwe project. Dit zijn:
- Iris van Dinteren - Teamleider psychosociale zorg & klinisch verloskundigen Radboudumc
- Melissa Hamminga - Therapeut bij Hulphond Nederland
- Trudy Alders - Vrijwilliger bij Hulphond Nederland

Sinds 4 oktober 2023 heeft Hulphond Nederland een samenwerking met het Amalia Kinderziekenhuis in Nijmegen. De bedoeling is onder andere om kinderen in het ziekenhuis, met de inzet van hulphonden, te laten ontspannen.

Hulphonden brengen ontspanning en plezier in kinderziekenhuis