De therapeuten van Hulphond Nederland krijgen dagelijks met uiteenlopende hulpvragen te maken. In deze rubriek belichten we telkens een van de problematieken die hieraan ten grondslag liggen. Wat speelt er bij deze problematiek en hoe kan therapie met hulphonden en/of paarden daarbij helpen? Deze keer staat autisme centraal.
autisme bij jongeren
Nicole vertelt: “Als je naar de problemen kijkt van mensen met autisme dan liggen die vaak op het vlak van sociale contacten, zich in anderen kunnen verplaatsen, planning en organisatie en sensorische informatieverwerking. Op deze vier gebieden zetten we dan ook vaak onze therapie in.”
Miscommunicatie
De problemen uiten zich in het moeite hebben met sociale contacten doordat andere mensen moeilijk ‘te lezen’ zijn qua emoties en lichaamstaal. Daarnaast is communicatie een probleemgebied omdat mensen met autisme veel informatie letterlijk nemen en grapjes niet altijd goed begrijpen. Hierdoor ontstaan miscommunicatie en conflicten met anderen. Veranderingen zijn ook vaak lastig. Bijvoorbeeld als een lesuur op school uitvalt of als er opeens een uitstapje met het gezin wordt aangekondigd zonder voorbereiding.
“De impact op het gezinsleven kan groot zijn. Ouders moeten veel structureren en voorbereiden. De overprikkeling van een kind met autisme, en daaraan gekoppelde boosheid, kan voor broers en zussen soms lastig zijn om mee om te gaan. Juiste begeleiding thuis en op school zijn voor een kind van groot belang.”
Leren omgaan met emoties
“De therapie met hulphonden is vaak gericht op emotieregulatie”, aldus Nicole. “Dat begint met het herkennen van emoties. Dat doen we door kleuren te koppelen aan emoties en daar betekenis aan te geven. Daarmee gaan we dan oefenen, zodat het kind dit gaat herkennen bij zichzelf.
Een voorbeeld van hoe we de drie probleemgebieden bij autisme laten terugkomen in de sessies met hulphonden, is het laten opzetten van een parcours door het kind. Dat begint met het uitzetten ervan. Planning en organisatie spelen daarbij een rol. ‘Welk onderdeel heb ik nodig en hoe zet ik het neer?’ Daarnaast moet het kind afstemmen op de hond. ‘Kan de hond dit wel en is het niet te moeilijk?’ Vervolgens gaan ze het parcours lopen met de hond en merken ze direct hoe dat
Met haar vaste roedel hulphonden werkt therapeut Nicole Nijland met kinderen en jongeren die een vorm van autisme hebben. Wat haar raakt in haar werk is de laagdrempelige manier van deze vorm van therapie en het grote effect ervan. “Kinderen hebben niet het gevoel dat ze in therapie zijn. Ze zijn supergemotiveerd en zullen niet snel een sessie afzeggen omdat ze geen zin hebben. Het resultaat is vaak verbluffend. Zowel voor het kind of de jongere zelf, maar ook voor het gezin en de omgeving.”
loopt. Wat moeten ze doen als de hond niet luistert of als de hond niet door een tunnel durft?
Gedurende het hele proces blijf ik als therapeut benoemen wat er gebeurt zodat het kind dat gaat herkennen en begrijpen. Dus als de hond kwispelt dan vraag ik aan het kind: ‘Kijk eens naar de hond. Wat zie je? Wat betekent het dat hij kwispelt?’ We oefenen met het bedenken van oplossingen en het vragen van hulp. Maar ook het herkennen van frustratie omdat de hond niet luistert. Alle aspecten komen in deze oefening aan bod. De hond is gewoon zichzelf. We leren de honden niets aan, maar als therapeut moet ik de honden natuurlijk wel kunnen begrijpen en er een goede band mee hebben. Daarom werk ik met een vaste roedel honden.”
Ervaringsgerichte therapie
“Deze therapie is ervaringsgericht. Kinderen ervaren namelijk meteen wat er gebeurt en wat het effect van hun gedrag is. Het blijft hangen en ze kunnen hun gedrag sneller aanpassen. We verwerken de inzichten in een signaleringsplan voor thuis en school. Op die manier weet zowel het kind als de omgeving, wat er moet gebeuren als het kind een bepaald gedrag vertoont. Thuis moet er namelijk ook geoefend worden met de opgedane inzichten. We zien in de praktijk dat veel kinderen, en hun ouders, na ongeveer tien tot vijftien sessies voldoende handvatten hebben om zelf verder te kunnen. De overgang naar een nieuwe levensfase, zoals een wisseling van basisschool of de pubertijd, kan lastig zijn. Dan is soms een followup nodig om weer even te oefenen.
Wat ik prachtig vind om te zien, is dat bij bijna alle cliënten het zelfvertrouwen groeit en hun emotieregulatie verbetert. Ze zijn hierdoor minder snel en minder vaak overprikkeld. Dikwijls gaan schoolprestaties omhoog omdat ze meer rust in hun hoofd hebben en hun dagen beter kunnen overzien en plannen. Dat brengt tevens meer rust in het gezin.”
Tekst: Inge Buitink | Illustratie: Kelly Krijnen
Autisme is een informatieverwerkingsstoornis die in verschillende gebieden tot uiting komt: zowel in taal en motoriek als in het - emotioneel- verwerken van prikkels. Het is in hoge mate erfelijk. Naar schatting zijn er in Nederland ca. 40.000 kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar die volgens hun ouders autisme of een daaraan verwante stoornis hebben. Bij jongens komt het ruim twee keer zo vaak voor als bij meisjes. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Gezondheidsenquête (CBS, 2018), die is gehouden onder ouders.
bij jongeren
De therapeuten van Hulphond Nederland krijgen dagelijks met uiteenlopende hulpvragen te maken. In deze rubriek belichten we telkens een van de problematieken die hieraan ten grondslag liggen. Wat speelt er bij deze problematiek en hoe kan therapie met hulphonden en/of paarden daarbij helpen? Deze keer staat autisme centraal.
coaching:
Tekst: Inge Buitink | Illustratie: Kelly Krijnen
autisme bij jongeren
Met haar vaste roedel hulphonden werkt therapeut Nicole Nijland met kinderen en jongeren die een vorm van autisme hebben. Wat haar raakt in haar werk is de laagdrempelige manier van deze vorm van therapie en het grote effect ervan. “Kinderen hebben niet het gevoel dat ze in therapie zijn. Ze zijn supergemotiveerd en zullen niet snel een sessie afzeggen omdat ze geen zin hebben. Het resultaat is vaak verbluffend. Zowel voor het kind of de jongere zelf, maar ook voor het gezin en de omgeving.”
Nicole vertelt: “Als je naar de problemen kijkt van mensen met autisme dan liggen die vaak op het vlak van sociale contacten, zich in anderen kunnen verplaatsen, planning en organisatie en sensorische informatieverwerking. Op deze vier gebieden zetten we dan ook vaak onze therapie in.”
Miscommunicatie
De problemen uiten zich in het moeite hebben met sociale contacten doordat andere mensen moeilijk ‘te lezen’ zijn qua emoties en lichaamstaal. Daarnaast is communicatie een probleemgebied omdat mensen met autisme veel informatie letterlijk nemen en grapjes niet altijd goed begrijpen. Hierdoor ontstaan miscommunicatie en conflicten met anderen. Veranderingen zijn ook vaak lastig. Bijvoorbeeld als een lesuur op school uitvalt of als er opeens een uitstapje met het gezin wordt aangekondigd zonder voorbereiding.
“De impact op het gezinsleven kan groot zijn. Ouders moeten veel structureren en voorbereiden. De overprikkeling van een kind met autisme, en daaraan gekoppelde boosheid, kan voor broers en zussen soms lastig zijn om mee om te gaan. Juiste begeleiding thuis en op school zijn voor een kind van groot belang.”
Leren omgaan met emoties
“De therapie met hulphonden is vaak gericht op emotieregulatie”, aldus Nicole. “Dat begint met het herkennen van emoties. Dat doen we door kleuren te koppelen aan emoties en daar betekenis aan te geven. Daarmee gaan we dan oefenen, zodat het kind dit gaat herkennen bij zichzelf.
Een voorbeeld van hoe we de drie probleemgebieden bij autisme laten terugkomen in de sessies met hulphonden, is het laten opzetten van een parcours door het kind. Dat begint met het uitzetten ervan. Planning en organisatie spelen daarbij een rol. ‘Welk onderdeel heb ik nodig en hoe zet ik het neer?’ Daarnaast moet het kind afstemmen op de hond. ‘Kan de hond dit wel en is het niet te moeilijk?’ Vervolgens gaan ze het parcours lopen met de hond en merken ze direct hoe dat loopt. Wat moeten ze doen als de hond niet luistert of als de hond niet door een tunnel durft?
Gedurende het hele proces blijf ik als therapeut benoemen wat er gebeurt zodat het kind dat gaat herkennen en begrijpen. Dus als de hond kwispelt dan vraag ik aan het kind: ‘Kijk eens naar de hond. Wat zie je? Wat betekent het dat hij kwispelt?’ We oefenen met het bedenken van oplossingen en het vragen van hulp. Maar ook het herkennen van frustratie omdat de hond niet luistert. Alle aspecten komen in deze oefening aan bod. De hond is gewoon zichzelf. We leren de honden niets aan, maar als therapeut moet ik de honden natuurlijk wel kunnen begrijpen en er een goede band mee hebben. Daarom werk ik met een vaste roedel honden.”
Ervaringsgerichte therapie
“Deze therapie is ervaringsgericht. Kinderen ervaren namelijk meteen wat er gebeurt en wat het effect van hun gedrag is. Het blijft hangen en ze kunnen hun gedrag sneller aanpassen. We verwerken de inzichten in een signaleringsplan voor thuis en school. Op die manier weet zowel het kind als de omgeving, wat er moet gebeuren als het kind een bepaald gedrag vertoont. Thuis moet er namelijk ook geoefend worden met de opgedane inzichten. We zien in de praktijk dat veel kinderen, en hun ouders, na ongeveer tien tot vijftien sessies voldoende handvatten hebben om zelf verder te kunnen. De overgang naar een nieuwe levensfase, zoals een wisseling van basisschool of de pubertijd, kan lastig zijn. Dan is soms een followup nodig om weer even te oefenen.
Wat ik prachtig vind om te zien, is dat bij bijna alle cliënten het zelfvertrouwen groeit en hun emotieregulatie verbetert. Ze zijn hierdoor minder snel en minder vaak overprikkeld. Dikwijls gaan schoolprestaties omhoog omdat ze meer rust in hun hoofd hebben en hun dagen beter kunnen overzien en plannen. Dat brengt tevens meer rust in het gezin.”
Autisme is een informatieverwerkingsstoornis die in verschillende gebieden tot uiting komt: zowel in taal en motoriek als in het - emotioneel- verwerken van prikkels. Het is in hoge mate erfelijk. Naar schatting zijn er in Nederland ca. 40.000 kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar die volgens hun ouders autisme of een daaraan verwante stoornis hebben. Bij jongens komt het ruim twee keer zo vaak voor als bij meisjes. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Gezondheidsenquête (CBS, 2018), die is gehouden onder ouders.