Ingeborg Peper werkt als cliëntinstructeur in het noordoosten van Nederland. Ze begeleidt mensen met een Epilepsie-hulphond of een ADL-hulphond, een hond die mensen met een fysieke beperking helpt bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. Ze komt in beeld zodra er op papier een match wordt gemaakt tussen een hulphond en een cliënt, wanneer de hond ongeveer twintig maanden oud is. “Een hulphond gaat als pup van ongeveer zeven weken oud eerst bij een gastgezin wonen. Daar krijgt de hond een stuk algemene opvoeding en socialisatie mee, leert omgaan met prikkels en krijgt een aantal basiscommando’s aangeleerd. Als de hond vijftien tot zestien maanden oud is, komt hij in het opleidingscentrum in Herpen wonen. Daar begint de basis- en maatwerktraining, die vijf tot zes maanden duurt. Tijdens deze fase wordt bekeken of de hond een ADL-hulphond kan worden of misschien meer geschikt is voor een andere hulpvraag. Is dat allemaal vastgelegd, dan gaan we op papier een match maken tussen de hond en een cliënt.”

Matchbezoek
Voordat er een match op papier wordt gemaakt, heeft er al een intake bij een cliënt plaatsgevonden. Een cliënt kan nieuw zijn voor Hulphond Nederland. Ook komt het voor dat cliënten al eerder een hulphond hebben gehad. Die hond is bijvoorbeeld met (vervroegd) pensioen gegaan of kan zijn taken als hulphond niet meer verrichten, zodat de cliënt nu op een nieuwe hulphond wacht. Cliëntsessies geven input voor het maken van een zo goed mogelijke match. “Wanneer er op papier een match is gemaakt waar wij als cliëntinstructeur en trainer achter staan, gaan we met de hond op matchbezoek bij de cliënt. De trainer kijkt tijdens het bezoek vooral naar het gedrag van de hond; als cliëntinstructeur bekijk ik de reactie van de cliënt en de interactie tussen de cliënt en de hond. Iedere hond is anders en elk mens is anders. Soms zitten we er op papier naast, heel vaak hebben mens en dier meteen een mooie klik. Het levert dikwijls bijzondere momenten op.”

Verantwoorde combinatie
Als er een match tot stand gekomen is, begint de volgende trainingsfase van de hond: het maatwerk. Gedurende drie tot vier maanden krijgt de hond op het opleidingscentrum in Herpen commando’s en verrichtingen aangeleerd, die helemaal zijn toegespitst op de leefsituatie en de vaardigheden van zijn toekomstige

baasje. In deze periode wordt de basis gelegd voor het werk dat de hond in zijn verdere leven zal gaan doen. “Als het maatwerk is afgerond, begint de thuistraining”, vertelt Ingeborg. “Die nemen de cliëntinstructeurs voor hun rekening. Tweemaal per week gaan we met de hond op huisbezoek voor een training van ruim twee uur in en om het huis van de cliënt bij wie de hond zal gaan wonen. We oefenen met vaardigheden in huis, behandelen een stuk theorie, gaan samen wandelen, bekijken waar de hond los kan lopen en hoe de hond eventueel naast een rolstoel loopt. Natuurlijk is er aandacht voor de directe leefomgeving van de cliënt, bijvoorbeeld het gezin. Ook bezoeken we een supermarkt of gaan een keer samen naar de fysiotherapeut, zodat we kunnen ontdekken wat de hond daar moet doen en waar hij kan gaan liggen tijdens de behandeling.” Gemiddeld genomen vinden er ongeveer veertien huisbezoeken plaats. In die periode blijft de hond op zeker moment bij de cliënt overnachten en worden de tussenpozen tussen de trainingen steeds iets groter. “Afhankelijk van de situatie bouwen we de thuistraining heel rustig af”, aldus Ingeborg. “Het allerbelangrijkste is dat er in deze periode een band wordt opgebouwd tussen de cliënt en de hulphond, zodat zij een verantwoorde combinatie kunnen gaan vormen. Als we de thuistraining hebben afgerond, blijven we gedurende het werkzame leven van de hulphond eens per half jaar langskomen. Dan monitoren we de situatie en beoordelen we het welzijn van zowel de cliënt als de hond. Mochten er tussendoor vragen of problemen zijn, dan kunnen cliënten altijd contact zoeken met Hulphond Nederland.”

Tijd en energie
De thuistraining vraagt veel energie. Het is fysiek en mentaal een intensieve periode voor zowel cliënt als hulphond. De hond moet datgene wat hij heeft geleerd gaan toepassen in een nieuwe omgeving bij een nieuwe baas, die hij allebei nog moet leren kennen. Ook voor een cliënt is het wennen, zeker wanneer het de eerste hulphond is. “Plan daarom niet méér afspraken op de dag van een thuistraining en misschien zelfs niet op de dag erna”, adviseert Ingeborg. “Probeer er, voordat de hond bij je komt wonen, alvast een gewoonte van te maken om vier keer per dag een wandeling te maken: dan zit dat alvast in je systeem. En wees je ervan bewust dat een hond geen robot is. Je moet éérst veel tijd en energie investeren in elkaar, voordat je resultaten mag verwachten.”

Tekst: Linda van 't Land   |    Fotografie: Kelsie Lentjes

Ingeborg Peper, cliëntinstructeur bij Hulphond Nederland, kan er iedere keer weer van genieten: de zelfstandigheid die iemand krijgt door de komst van een hulphond. “Tijdens de thuistraining zie ik de blijdschap bij een goede combinatie - óók bij de hond! Zij werken met zoveel plezier voor hun baasje.”